Antykoncepcja hormonalna, tabletki antykoncepcyjne a ciąża
Po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych wzrasta płodność kobiety i choć nie potwierdzają tego badania, może wystąpić ciąża mnoga. Najbezpieczniej jest odczekać dwa miesiące od zakończenia kuracji do poczęcia, lecz gdy nawet zajdzie się w tym czasie w ciąże, nie ma powodów do niepokoju. Bardzo ważne jest jednak, aby w czasie ciąży nie przyjmować pigułek antykoncepcyjnych, gdyż może to spowodować nieprawidłowości w rozwoju dziecka lub nawet doprowadzić do poronienia.
Antykoncepcja hormonalna, tabletki antykoncepcyjne a alkohol
Przyjmując tabletki antykoncepcyjne można spożywać alkohol, jednak należy pamiętać o kilku zasadach. Samo picie alkoholu nie wpływa na działanie pigułek i nie zwiększa szansy na zajście w ciążę. Ze spożyciem trunków wiąże się jednak ryzyko wystąpienia wymiotów, co podobnie jak biegunka, czy przyjmowanie innych leków może utrudniać wchłanianie się tabletki do organizmu. Co więcej, kobiety w stanie upojenia często zapominają także o zażyciu tabletki. Spożycie alkoholu podczas przyjmowania tabletek warto ograniczyć jeszcze z jednego powodu – łączenie tych dwóch substancji bardzo niekorzystnie wpływa na wątrobę.
Antykoncepcja hormonalna a zakrzepica żylna
Wraz z przyjmowaniem antykoncepcji hormonalnej w nieznacznym stopniu wzrasta ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej i tętniczej. Choroba polega na powstaniu zakrzepu w układzie żył głębokich i nieleczona może doprowadzić nawet do śmierci. Hormony zawarte w środkach antykoncepcyjnych zwiększają skłonność do tworzenia zakrzepów, a doustne środki wpływają na równowagę układu krzepnięcia krwi. Ryzyko pojawienia się choroby podczas przyjmowania hormonalnych metod zapobiegania ciąży jest podobne do prawdopodobieństwa zachorowania podczas ciąży (3-5-krotnie zwiększone ryzyko). Warto jednak zaznaczyć, że ryzyko wystąpienia zakrzepicy jest największe w ciągu pierwszego roku przyjmowania antykoncepcji (szczególnie w przypadku dwuskładnikowych tabletek). Ryzyko powikłań żylnych oraz tętniczych znacznie wzrasta także u kobiet palących powyżej 35. roku życia, dlatego też nie zaleca się im stosowania antykoncepcji hormonalnej.
Antykoncepcja hormonalna a nowotwory
Istnieje wiele opinii na temat zależności między antykoncepcją hormonalną a nowotworami. Przeprowadzono wiele badań odnośnie raka piersi, jednak nie wykazały one jednoznacznego wpływu metod hormonalnych na wystąpienie choroby. Jedne z badań mówiły o nieznacznie podwyższonym ryzyku inne o minimalnym zniesieniu ryzyka. W znikomej ilości odnotowano jedynie wzrost zachorowań u kobiet przyjmujących tabletki dwuskładnikowe przez okres minimum 8 lat do zajścia w pierwszą ciążę. Prawdopodobnie antykoncepcja nie przyczynia się do powstania nowotworu, jednak powoduje rozwój choroby, gdy ta już wystąpiła. Antykoncepcji hormonalnej nie można zatem stosować w trakcie leczenia raka piersi oraz po zakończeniu kuracji.
Nie do końca wiadomo również czy antykoncepcja hormonalna ma wpływ na pojawienie się raka szyjki macicy. Badania nie udowodniły jednoznacznie, czy środki tabletki antykoncepcyjne przyczyniają się do podwyższenia ryzyka zachorowania na ten nowotwór. Kobiety zabezpieczające się przed zajściem w ciąże częściej zmieniają jednak partnerów seksualnych, co ma już istotny wpływ na wystąpienie choroby. Drogą płciową przenoszone są infekcje bakteryjne grzybicze i wirusowe. Szczególne znaczenie dla pojawienia się raka szyjki macicy ma natomiast wirus brodawczaka HPV.
Złożone środki tabletki antykoncepcyjne przyczyniają się jednak do zmniejszenia ilości zachorowań na raka jajnika oraz raka trzonu macicy. Według lekarzy nowotwór jajnika ma związek z ilością cykli owulacyjnych. Antykoncepcja hormonalna działa więc profilaktycznie, ponieważ hamuje owulację.
Badania przed rozpoczęciem antykoncepcją
Antykoncepcja hormonalna należy do najbardziej skutecznych metod zapobiegania ciąży. Stosująca ją kobieta zażywa pigułki hormonalne, które zawierają syntetyczne hormony płciowe- estrogeny (hamujące owulację) i progestageny (zagęszczają śluz szyjki macicy w ten sposób, że nie przepuszcza on plemników). Pamiętajmy, że ta metoda antykoncepcji, chociaż bywa bardzo skuteczna, często wiąże się z niepożądanymi działaniami ubocznymi. Dlatego też zanim się na nią zdecydujemy, konieczne będą badania. Podpowiadamy jakie.
Badania ginekologiczne
Przede wszystkim, na początek należy wykluczyć ciążę - jeśli będąc już w ciąży będziemy zażywać pigułki hormonalne, doprowadzimy do poronienia lub ciężkiego uszkodzenia płodu. Wykluczyć należy również ewentualne choroby narządów rodnych (przede wszystkim choroby nowotworowe). Konieczna będzie cytologia, USG narządów rodnych oraz zbadanie piersi.
Badania krwi
W celu wykrycia chorób, mogących stanowić ewentualne przeciwwskazanie dla antykoncepcji hormonalnej konieczna jest przede wszystkim morfologia, czyli ogólne i podstawowe badanie krwi. Powinna być ona również systematycznie wykonywana później, w czasie stosowania antykoncepcji hormonalnej. Warto wykonać również rozmaz krwi obwodowej, pomiar glukozy we krwi, a także badanie oceniające krzepliwość krwi. Ważne będzie również zbadanie poziomu naturalnych hormonów w ciele kobiety.
Badania genetyczne
Zanim zdecydujemy się na przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej warto pomyśleć nad przeprowadzeniem badań genetycznych .
Dlaczego jest to takie istotne?
BRAC 1 i BRAC 2 to geny, które podczas mutacji znacznie podnoszą ryzyko zachorowania na raka piersi i jajników. Oba geny są często dziedziczone, więc jeżeli mamy w rodzinie osobę chorą na nowotwór, to oznacza to, że znajdujemy się w grupie o podwyższonym ryzyku. Aż 30% zachorowań na raka jajnika i piersi to skutek genetycznego dziedziczenia. Jeżeli badania wykażą, że kobieta jest nosicielką genu BRAC 1, to wówczas powinna ona zrezygnować z przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Koszt wykonania prywatnych badań jest stosunkowo niewielki – wynosi od 200 do 350 zł. Należy przy tym pamiętać, że nowotwór to nie wyrok, a szybkie rozpoznanie choroby daje spore szanse na wyleczenie.
Antykoncepcja hormonalna a nadciśnienie i nadwaga
Antykoncepcja hormonalna nie jest zalecana w przypadku kobiet o znacznej nadwadze. W przypadku takich kobiet jest ona często nieskuteczna - hormony zamiast znajdować się w krwi kobiety, w takim przypadku są często magazynowane w tkance tłuszczowej. Antykoncepcja hormonalna zwiększa również ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, dlatego też jeśli już na nie cierpimy, nie będzie to wskazana metoda dla nas.